秦妇吟

注释

注音版

qín fù yín秦妇吟táng dài唐代wéi zhuāng韦庄
　　 zhōng hé guǐ mǎo chūn sān yuè.　　中和癸卯春三月。luò yáng chéng wài huā rú xuě.洛阳城外花如雪。dōng xī nán běi lù rén jué.东西南北路人绝。lǜ yáng qiāo qiāo xiāng chén miè.绿杨悄悄香尘灭。lù páng hū jiàn rú huā rén.路旁忽见如花人。dú xiàng lǜ yáng yīn xià xiē.独向绿杨阴下歇。fèng cè luán yī bìn jiǎo xié.凤侧鸾欹鬓脚斜。hóng zǎn dài liǎn méi xīn zhé.红攒黛敛眉心折。jiè wèn nǚ láng hé chǔ lái?借问女郎何处来？hán pín yù yǔ shēng xiān yàn.含颦欲语声先咽。huí tóu liǎn mèi xiè xíng rén.回头敛袂谢行人。sāng luàn piào lún hé kān shuō!丧乱漂沦何堪说！sān nián xiàn zéi liú qín dì.三年陷贼留秦地。yī xī jì de qín zhōng shì.依稀记得秦中事。jūn néng wéi qiè jiě jīn ān.君能为妾解金鞍。qiè yì yǔ jūn tíng yù zhǐ.妾亦与君停玉趾。　　 qián nián gēng zǐ là yuè wǔ.　　前年庚子腊月五。zhèng bì jīn lóng jiào yīng wǔ.正闭金笼教鹦鹉。xié kāi luán jìng lǎn shū tóu.斜开鸾镜懒梳头。xián píng diāo lán yōng bù yǔ.闲凭雕栏慵不语。hū kān mén wài qǐ hóng chén.忽看门外起红尘。yǐ jiàn jiē zhōng léi jīn gǔ.已见街中擂金鼓。jū rén zǒu chū bàn cāng huáng.居人走出半仓惶。cháo shì guī lái shàng yí wù.朝士归来尚疑误。shì shí xī miàn guān jūn rù.是时西面官军入。nǐ xiàng tóng guān wèi jǐng jí.拟向潼关为警急。jiē yán bó yě zì xiāng chí.皆言博野自相持。jǐn dào zéi jūn lái wèi jí.尽道贼军来未及。xū yú zhǔ fù chéng bēn zhì.须臾主父乘奔至。xià mǎ rù mén chī shì zuì.下马入门痴似醉。shì féng zǐ gài qù méng chén.适逢紫盖去蒙尘。yǐ jiàn bái qí lái zā dì.已见白旗来匝地。　　 fú léi xié yòu jìng xiāng hū.　　扶羸携幼竞相呼。shàng wū yuán qiáng bù zhī cì.上屋缘墙不知次。nán lín zǒu rù běi lín cáng.南邻走入北邻藏。dōng lín zǒu xiàng xī lín bì.东邻走向西邻避。běi lín zhū fù xián xiāng còu.北邻诸妇咸相凑。hù wài bēng téng rú zǒu shòu.户外崩腾如走兽。hōng hōng hùn hùn qián kūn dòng.轰轰混混乾坤动。wàn mǎ léi shēng cóng dì yǒng.万马雷声从地涌。huǒ bèng jīn xīng shàng jiǔ tiān.火迸金星上九天。shí èr guān jiē yān hōng tóng.十二官街烟烘烔。rì lún xī xià hán guāng bái.日轮西下寒光白。shàng dì wú yán kōng mò mò.上帝无言空脉脉。yīn yún yūn qì ruò chóng wéi.阴云晕气若重围。huàn zhě liú xīng rú xuè sè.宦者流星如血色。zǐ qì qián suí dì zuò yí.紫气潜随帝座移。yāo guāng àn shè tái xīng chāi.妖光暗射台星拆。jiā jiā liú xiě rú quán fèi.家家流血如泉沸。chǔ chù yuān shēng shēng dòng dì.处处冤声声动地。wǔ jì gē jī jǐn àn juān.舞伎歌姬尽暗捐。yīng ér zhì nǚ jiē shēng qì.婴儿稚女皆生弃。　　 dōng lín yǒu nǚ méi xīn huà.　　东邻有女眉新画。qīng guó qīng chéng bù zhī jià.倾国倾城不知价。zhǎng gē yōng dé shàng róng chē.长戈拥得上戎车。huí shǒu xiāng guī lèi yíng bǎ.回首香闺泪盈把。xuán chōu jīn xiàn xué fèng qí.旋抽金线学缝旗。cái shàng diāo ān jiào zǒu mǎ.才上雕鞍教走马。yǒu shí mǎ shàng jiàn liáng rén.有时马上见良人。bù gǎn huí móu kōng lèi xià xī lín yǒu nǚ zhēn xiān zǐ.不敢回眸空泪下；西邻有女真仙子。yī cùn héng bō jiǎn qiū shuǐ.一寸横波剪秋水。zhuāng chéng zhǐ duì jìng zhōng chūn.妆成只对镜中春。nián yòu bù zhī mén wài shì.年幼不知门外事。yī fū tiào yuè shàng jīn jiē.一夫跳跃上金阶。xié tǎn bàn jiān yù xiāng chǐ.斜袒半肩欲相耻。qiān yī bù kěn chū zhū mén.牵衣不肯出朱门。hóng fěn xiāng zhī dāo xià sǐ.红粉香脂刀下死。nán lín yǒu nǚ bù jì xìng.南邻有女不记姓。zuó rì liáng méi xīn nà pìn.昨日良媒新纳聘。liú lí jiē shàng bù wén xíng.琉璃阶上不闻行。fěi cuì lián jiān kōng jiàn yǐng.翡翠帘间空见影。hū kàn tíng jì dāo rèn míng.忽看庭际刀刃鸣。shēn shǒu zhī lí zài é qǐng.身首支离在俄顷。yǎng tiān yǎn miàn kū yī shēng.仰天掩面哭一声。nǚ dì nǚ xiōng tóng rù jǐng běi lín shào fù xíng xiāng cù.女弟女兄同入井；北邻少妇行相促。xuán chāi yún huán shì méi lǜ.旋拆云鬟拭眉绿。yǐ wén jī tuō huài gāo mén.已闻击托坏高门。bù jué pān yuán shàng chóng wū.不觉攀缘上重屋。xū yú sì miàn huǒ guāng lái.须臾四面火光来。yù xià huí tī tī yòu cuī.欲下回梯梯又摧。yān zhōng dà jiào yóu qiú jiù.烟中大叫犹求救。liáng shàng xuán shī yǐ zuò huī.梁上悬尸已作灰。　　 qiè shēn xìng de quán dāo jù.　　妾身幸得全刀锯。bù gǎn chí chú jiǔ huí gù.不敢踟蹰久回顾。xuán shū chán bìn zhú jūn xíng.旋梳蝉鬓逐军行。qiáng zhǎn é méi chū mén qù.强展蛾眉出门去。jiù lǐ cóng zī bù dé guī.旧里从兹不得归。liù qīn zì cǐ wú xún chù.六亲自此无寻处。yī cóng xiàn zéi jīng sān zài.一从陷贼经三载。zhōng rì jīng yōu xīn dǎn suì.终日惊忧心胆碎。yè wò qiān zhòng jiàn jǐ wéi.夜卧千重剑戟围。cháo cān yī wèi rén gān kuài.朝餐一味人肝脍。yuān wéi zòng rù qǐ chéng huān?鸳帏纵入岂成欢？bǎo huò suī duō fēi suǒ ài.宝货虽多非所爱。péng tóu gòu miàn méi yóu chì.蓬头垢面眉犹赤。jǐ zhuǎn héng bō kàn bù dé.几转横波看不得。yī shang diān dǎo yǔ yán yì.衣裳颠倒语言异。miàn shàng kuā gōng diāo zuò zì.面上夸功雕作字。bǎi tái duō bàn shì hú jīng.柏台多半是狐精。lán shěng zhū láng jiē shǔ mèi.兰省诸郎皆鼠魅。hái jiāng duǎn fā dài huá zān.还将短发戴华簪。bù tuō cháo yī chán xiù bèi.不脱朝衣缠绣被。fān chí xiàng hù zuò sān gōng.翻持象笏作三公。dào pèi jīn yú wèi liǎng shǐ.倒佩金鱼为两史。cháo wén zòu duì rù cháo táng.朝闻奏对入朝堂。mù jiàn xuān hū lái jiǔ shì.暮见喧呼来酒市。　　 yī zhāo wǔ gǔ rén jīng qǐ.　　一朝五鼓人惊起。jiào xiào xuān hū rú qiè yǔ.叫啸喧呼如窃语。yè lái tàn mǎ rù huáng chéng.夜来探马入皇城。zuó rì guān jūn shōu chì shuǐ.昨日官军收赤水。chì shuǐ qù chéng yī bǎi lǐ.赤水去城一百里。cháo ruò lái xī mù yīng zhì.朝若来兮暮应至。xiōng tú mǎ shàng àn tūn shēng.凶徒马上暗吞声。nǚ bàn guī zhōng qián shēng xǐ.女伴闺中潜生喜。jiē yán yuān fèn cǐ shí xiāo.皆言冤愤此时销。bì wèi yāo tú jīn rì sǐ.必谓妖徒今日死。qūn xún zǒu mǎ chuán shēng jí.逡巡走马传声急。yòu dào guān jūn quán zhèn rù.又道官军全阵入。dà péng xiǎo péng xiāng gù yōu.大彭小彭相顾忧。èr láng sì láng bào ān qì.二郎四郎抱鞍泣。chén chén shù rì wú xiāo xī.沉沉数日无消息。bì wèi jūn qián yǐ xián bì.必谓军前已衔璧。bǒ qí diào jiàn què lái guī.簸旗掉剑却来归。yòu dào guān jūn xī bài jī.又道官军悉败绩。　　 sì miàn cóng zī duō è shù.　　四面从兹多厄束。yī dòu huáng jīn yī dòu sù.一斗黄金一斗粟。shàng ràng chú zhōng shí mù pí.尚让厨中食木皮。huáng cháo jī shàng kuī rén ròu.黄巢机上刲人肉。dōng nán duàn jué wú liáng dào.东南断绝无粮道。gōu hè jiàn píng rén jiàn shǎo.沟壑渐平人渐少。liù jūn mén wài yǐ jiāng shī.六军门外倚僵尸。qī jià zhài yíng zhōng tián è piǎo.七架{寨}营中填饿殍。cháng ān jì jì jīn hé yǒu?长安寂寂今何有？fèi shì huāng jiē mài miáo xiù.废市荒街麦苗秀。cǎi qiáo zhuó jǐn xìng yuán huā.采樵斫尽杏园花。xiū zhài zhū cán yù gōu liǔ.修寨诛残御沟柳。huá xuān xiù gǔ jiē xiāo sàn.华轩绣毂皆销散。jiǎ dì zhū mén wú yī bàn.甲第朱门无一半。hán yuán diàn shàng hú tù xíng.含元殿上狐兔行。huā è lóu qián jīng jí mǎn.花萼楼前荆棘满。xī shí fán shèng jiē mái mò.昔时繁盛皆埋没。jǔ mù qī liáng wú gù wù.举目凄凉无故物。nèi kù shāo wèi jǐn xiù huī.内库烧为锦绣灰。tiān jiē tà jǐn gōng qīng gǔ!天街踏尽公卿骨！　　 lái shí xiǎo chū chéng dōng mò.　　来时晓出城东陌。chéng wài fēng yān rú sāi sè.城外风烟如塞色。lù páng shí jiàn yóu yì jūn.路旁时见游奕军。pō xià jì wú yíng sòng kè.坡下寂无迎送客。bà líng dōng wàng rén yān jué.霸陵东望人烟绝。shù suǒ lí shān jīn cuì miè.树锁骊山金翠灭。dà dào jù chéng jí zi lín.大道俱成棘子林。xíng rén yè sù qiáng kuāng yuè.行人夜宿墙匡月。míng cháo xiǎo zhì sān fēng lù.明朝晓至三峰路。bǎi wàn rén jiā wú yī hù.百万人家无一户。pò luò tián yuán dàn yǒu hāo.破落田园但有蒿。cuī cán zhú shù jiē wú zhǔ.摧残竹树皆无主。lù páng shì wèn jīn tiān shén.路旁试问金天神。jīn tiān wú yǔ chóu yú rén.金天无语愁于人。miào qián gǔ bǎi yǒu cán niè.庙前古柏有残枿。diàn shàng jīn lú shēng àn chén.殿上金炉生暗尘。yī cóng kuáng kòu xiàn zhōng guó.一从狂寇陷中国。tiān dì huì míng fēng yǔ hēi.天地晦冥风雨黑。àn qián shén shuǐ zhòu bù chéng.案前神水咒不成。bì shàng yīn bīng qū bù dé.壁上阴兵驱不得。xián rì tú xīn diàn xiǎng ēn.闲日徒歆奠飨恩。wēi shí bù zhù shén tōng lì.危时不助神通力。wǒ jīn kuì nǜ zhuō wèi shén.我今愧恧拙为神。qiě xiàng shān zhōng shēn bì nì.且向山中深避匿。huán zhōng xiāo guǎn bù céng wén.寰中箫管不曾闻。yán shǎng xī shēng wú chǔ mì.筵上牺牲无处觅。xuán jiào mó guǐ bàng xiāng cūn.旋教魔鬼傍乡村。zhū bō shēng líng guò zhāo xī.诛剥生灵过朝夕。qiè wén cǐ yǔ chóu gèng chóu.妾闻此语愁更愁。tiān qiǎn shí zāi fēi zì yóu.天遣时灾非自由。shén zài shān zhōng yóu bì nàn.神在山中犹避难。hé xū zé wàng dōng zhū hóu!何须责望东诸侯！　　 qián nián yòu chū yáng zhèn guān.　　前年又出扬震关。jǔ tóu yún jì jiàn jīng shān.举头云际见荆山。rú cóng dì fǔ dào rén jiān.如从地府到人间。dùn jué shí qīng tiān dì xián.顿觉时清天地闲。shǎn zhōu zhǔ shuài zhōng qiě zhēn.陕州主帅忠且贞。bù dòng gān gē wéi shǒu chéng.不动干戈唯守城。pú jīn zhǔ shuài néng jí bīng.蒲津主帅能戢兵。qiān lǐ yàn rán wú quǎn shēng.千里晏然无犬声。cháo xié bǎo huò wú rén wèn.朝携宝货无人问。mù chā jīn chāi wéi dú xíng.暮插金钗唯独行。míng cháo yòu guò xīn ān dōng.明朝又过新安东。lù shàng qǐ jiāng féng yī wēng.路上乞浆逢一翁。cāng cāng miàn dài tái xiǎn sè.苍苍面带苔藓色。yǐn yǐn shēn cáng péng dí zhōng.隐隐身藏蓬荻中。wèn wēng běn shì hé xiāng qū?问翁本是何乡曲？dǐ shì hán tiān shuāng lù sù?底事寒天霜露宿？lǎo wēng zàn qǐ yù chén cí.老翁暂起欲陈辞。què zuò zhī yí yǎng tiān kū.却坐支颐仰天哭。xiāng yuán běn guàn dōng jī xiàn.乡园本贯东畿县。suì suì gēng sāng lín jìn diān.岁岁耕桑临近甸。suì zhǒng liáng tián èr bǎi chán.岁种良田二百廛。nián shū hù shuì sān qiān wàn.年输户税三千万。xiǎo gū guàn zhī hè shī páo.小姑惯织褐絁袍。zhōng fù néng chuī hóng shǔ fàn.中妇能炊红黍饭。qiān jiān cāng xī wàn sī xiāng.千间仓兮万丝箱。huáng cháo guò hòu yóu cán bàn.黄巢过后犹残半。zì cóng luò xià tún shī lǚ.自从洛下屯师旅。rì yè xún bīng rù cūn wù.日夜巡兵入村坞。xiá zhōng qiū shuǐ bá qīng shé.匣中秋水拔青蛇。qí shàng gāo fēng chuī bái hǔ.旗上高风吹白虎。rù mén xià mǎ ruò xuàn fēng.入门下马若旋风。qìng shì qīng náng rú juǎn tǔ.罄室倾囊如卷土。jiā cái jì jǐn gǔ ròu lí.家财既尽骨肉离。jīn rì chuí nián yī shēn kǔ.今日垂年一身苦。yī shēn kǔ xī hé zú jiē.一身苦兮何足嗟。shān zhōng gèng yǒu qiān wàn jiā.山中更有千万家。cháo jī shān shàng xún péng zi.朝饥山上寻蓬子。yè sù shuāng zhōng wò dí huā!夜宿霜中卧荻花！　　 qiè wén cǐ lǎo shāng xīn yǔ.　　妾闻此老伤心语。jìng rì lán gān lèi rú yǔ.竟日阑干泪如雨。chū mén wéi jiàn luàn xiāo míng.出门惟见乱枭鸣。gèng yù dōng bēn hé chǔ suǒ?更欲东奔何处所？réng wén biàn lù zhōu chē jué.仍闻汴路舟车绝。yòu dào péng mén zì xiāng shā.又道彭门自相杀。yě sù tú xiāo zhàn shì hún.野宿徒销战士魂。hé jīn bàn shì yuān rén xuè.河津半是冤人血。shì wén yǒu kè jīn líng zhì.适闻有客金陵至。jiàn shuō jiāng nán fēng jǐng yì.见说江南风景异。zì cóng dà kòu fàn zhōng yuán.自从大寇犯中原。róng mǎ bù céng shēng sì bǐ.戎马不曾生四鄙。zhū chú qiè dào ruò shén gōng.诛锄窃盗若神功。huì ài shēng líng rú chì zǐ.惠爱生灵如赤子。chéng háo gù hù jiào xiào xiào xiào jīn tāng.城壕固护教{斆、敩、效}金汤。fù shuì rú yún sòng jūn lěi.赋税如云送军垒。nài hé sì hǎi jǐn tāo tāo.奈何四海尽滔滔。zhàn rán yī jìng píng rú dǐ.湛然一境平如砥。bì nàn tú wèi què xià rén.避难徒为阙下人。huái ān què xiàn jiāng nán guǐ.怀安却羡江南鬼。yuàn jūn jǔ zhào dōng fù dōng.愿君举棹东复东。yǒng cǐ cháng gē xiàn xiàng gōng.咏此长歌献相公。